Assertief zijn kun je leren

Voor lang niet iedereen is het laten zien van assertief gedrag vanzelfsprekend. Assertiviteit is het opkomen voor jouw persoonlijke belangen, het uitdrukking geven aan (uiten van) jouw gevoelens, gedachten en wensen op een gepaste manier (het durven zeggen van wat je denkt, voelt en wilt). Dit op basis van respect. Respect voor jouw eigen belangen én respect voor de belangen van de ander.

Assertiviteit is ook: je verweren tegen onterechte eisen of aanspraken van anderen, zonder de relatie onnodig te beschadigen. Dat komt neer op ‘nee’ durven zeggen en dat volhouden. Jezelf verweren moet beslist en duidelijk gebeuren, zonder over te gaan tot het aanvallen van de ander. In principe is assertiviteit gericht op het openhouden van de communicatie (omgang) met anderen en zal assertiviteit (door de eerlijkheid, directheid en openheid) de communicatie stimuleren.

Assertiviteit is wel: vragen om iets, waarbij je de mogelijkheid openhoudt om tot een compromis te komen als er twee belangen botsen.
Assertiviteit is niet: ten koste van alles krijgen wat jij wilt of de ander overdonderen. Assertiviteit is dus iets anders dan egoïsme of agressie.

Wanneer je begint met leren je assertiever op te stellen kun je gebruik maken van onderstaande richtlijnen.

1. Bepaal wat je wilt
2. Zeg dat duidelijk en precies
3. Onderstreep wat je zegt met je lichaamshouding
4. Laat je niet manipuleren of afleiden
5. Luister goed naar wat de ander zegt
6. Zoek naar een oplossing die voor de ander en voor jou voordelig is.

Men zegt soms wel dat de aanval de beste verdediging is, maar dat is bij assertief gedrag niet zo. Assertief gedrag is beslist niet hetzelfde als agressief gedrag! Je verdedigt je eigen territorium, je eigen wensen en behoeften, zonder naar de ander uit te halen.

Je kunt oefenen met het laten zien van assertief gedrag. Het lukt zeker niet in één keer. Dat is ook niet nodig. Begin klein en bouw je gedrag steeds iets verder uit. Gebruik eventueel humor als je iets niet rechtstreeks durft te zeggen. Dit maakt je uitspraken minder beladen en meestal worden ze zo makkelijker geaccepteerd.