Wanneer schrijf je beide en wanneer beiden?

Veel mensen vragen zich af wanneer je beide zonder -n moet schrijven, en wanneer die -n er wél achter hoort te staan. In het kort: je schrijft beiden als het zelfstandig gebruikt wordt en wanneer het een persoon aanduidt. In alle andere gevallen schrijf je beide (dus zonder -n). Hieronder lichten we aan de hand van enkele voorbeelden toe wanneer je kiest voor beide en wanneer voor beiden.

Wanneer gebruik je beide?

Beide is goed als het hoort bij het zelfstandig naamwoord dat er vlak achter staat. Het maakt dan niet uit of dat zelfstandig naamwoord personen of zaken aanduidt. Je schrijft beide (dus zonder -n):

• als verwijzing vóór een zelfstandig naamwoord
• als je het woord onafhankelijk gebruikt

Voorbeelden van beide als verwijzing voor een zelfstandig naamwoord:

• Beide jongens dragen een spijkerbroek.
• Beide auto’s reden door rood.
• De beide bedrijven gingen verhuizen.

Beide (zonder -n dus) is juist als het slaat op een woord dat eerder in de tekst genoemd is en dat geen concrete personen aanduidt. Beide slaat dan op een eerder genoemd ding, voorwerp, zaak, instantie, organisatie, bedrijf of dier: dat heet onafhankelijk gebruik. Voorbeelden van beide als het onafhankelijk wordt gebruikt:

• Heb je de artikelen gelezen? Ja, ik heb ze beide gelezen.
• Ervaring? Diploma? Ik had geen van beide.
• Er kwamen twee eenden aangezwommen; beide vielen op het brood aan.
• Tim en Anneke hadden evenveel punten en kregen beide de eerste prijs.

Wanneer gebruik je beiden?

Beiden (met de -n erachter) is correct als er geen zelfstandig naamwoord achter staat. Bovendien moet beiden dan naar twee personen verwijzen. Het zelfstandig naamwoord waar beiden naar verwijst, kan eerder in de zin genoemd zijn, maar dat hoeft niet.

Je schrijft beiden:

• Om te verwijzen naar mensen
• Als beide zelfstandig gebruikt wordt: dat wil zeggen als er geen zelfstandig naamwoord op volgt
• Of als beide niet aangevuld kan worden met woorden uit de context (twee eenden en Tim en Anneke in de voorbeelden hierboven geven die context wél)

Voorbeelden van zinnen met beiden:

• Ilhame en Manuel zijn beiden jarig op 11 maart.
• Trainer en cursist vroegen beiden om het lesboek.
• Samantha en Jessica, beiden bloemisten, verkopen bruidsboeketten in een webshop.

Maar: staat er na ‘beide’ een zelfstandig naamwoord? Dan vervalt de -n. Ook als het over een persoon gaat.

• Mijn kinderen hebben beiden vakantie.
• Beide kinderen hebben vakantie
  (want er volgt een zelfstandig naamwoord – kinderen).

Aparte gevallen

Wat doe je als het gaat het om een persoon en een ding/dier tegelijk, zoals in de volgende zin?

• De reddingswerker en zijn hond werden beide(n) onderscheiden voor hun inzet.

In dit geval is zowel beide als beiden mogelijk. Er is het meest te zeggen voor beide, maar de beste oplossing is om hier te kiezen voor allebei of alle twee:

• De reddingswerker en zijn hond werden allebei onderscheiden voor hun inzet
• De reddingswerken en zijn hond werden onderscheiden voor hun inzet

Je kunt allebei voor zowel dingen als mensen gebruiken. Beide(n) is formeler dan allebei.

Mocht je over de spelling twijfelen: beide, beiden en allebei schrijf je met een korte -ei. Bijde(n)/allebij met een lange -ij is dus altijd fout.

Tip: deze regels gelden ook voor alle, enkele, meeste, vele, eerste, laatste en sommige.