Waardeoordelen en misverstanden

Met onze ogen doen we veel informatie op. Onze hersenen registreren deze informatie en koppelen die aan wat we al weten (verstandelijk niveau), aan ons gevoel (emotioneel niveau) en aan wat we er van vinden (normniveau). Daardoor ervaart iedereen wat hij ziet verschillend, met andere woorden, we hebben een waardeoordeel of waardegevoel over wat we zien (en horen, voelen, ruiken, proeven.)

Je kunt bijvoorbeeld de broek en schoenen die iemand aanheeft mallotig vinden (normniveau) en in de lach schieten (emotioneel niveau). Tot zover niets aan de hand. Maar wat als je de drager van de broek en schoenen zelf mallotig en lachwekkend gaat vinden? Dan schiet je waardeoordeel te ver door.

Duizenden misverstanden tussen mensen berusten op het hebben van en handelen naar onterechte (voorbarige) waardeoordelen. Niemand ontkomt daar helemaal aan, maar je kunt jezelf en anderen een hoop narigheid besparen door iemand niet te snel een etiket op te plakken. Wat je wel kunt doen is: oefenen in het letterlijk beschrijven van wat je ziet aan gedrag, uiterlijk of situatie. (Beschrijven kan natuurlijk ook mondeling en zelfs in gedachten). Je kunt beginnen met alledaagse dingen, bijvoorbeeld:

• Ik zie dat je een blauwe trui aan hebt in plaats van die ouderwetse trui.
• Je hebt ‘m achterstevoren aangetrokken in plaats van je sliep zeker nog toen je je aankleedde.
• Je hebt een geruite broek aan in plaats van wat een smaak heb jij!

Probeer eens bij te houden hoeveel waardeoordelen, terecht en onterecht, je uitspreekt. Misschien dat het meevalt nu je gewaarschuwd bent!