Eigentijds formuleren in teksten

Zodra mensen gaan schrijven, verliezen ze vaak hun spontaniteit en originaliteit. Dat is jammer want het vermindert de kwaliteit van je tekst. Tijdens gesprekken is er meestal aandacht voor sfeer en locatie, maar in de schriftelijke communicatie ontstaat vaak een stijl die formeel en afstandelijk is. Dit komt doordat we in de schrijftaal sneller terugvallen op ouderwetse woorden en uitdrukkingen, die we in onze spreektaal echt niet meer gebruiken. Denk hierbij aan 'dientengevolge' in plaats van 'daardoor' of 'onzerzijds' dat gebruikt wordt voor 'door ons' of 'nochtans' als vervanging voor 'toch'. Weinig kans dat je deze woorden recentelijk in een gesprek hebt gehoord. Dus waarom gebruiken we ze dan wel in een tekst? Ga meer eigentijds formuleren!

Van ouderwets naar eigentijds

Symptomen van ouderwets taalgebruik zijn lange, ingewikkelde zinnen die met voorzetsels aan elkaar geplakt zijn. Ook het gebruik van de lijdende vorm, de naamwoordstijl en een overmatig gebruik van jargon zijn veelgemaakte fouten.

Een paar voorbeelden:

Ouderwets: De overheid neemt diverse maatregelen teneinde meer jongeren aan het werk te krijgen.
Eigentijds: De overheid neemt diverse maatregelen om meer jongeren aan het werk te krijgen.
Ouderwets: Wij verzoeken u het formulier ondertekend binnen zeven dagen te retourneren.
Eigentijds: Wilt u het formulier binnen zeven dagen ondertekend terugsturen?

De eigentijdse varianten zijn snel te begrijpen en geschreven vanuit het perspectief van de lezer. Je legt contact met de lezer, die zich op deze manier gezien en gehoord voelt.

Tips voor eigentijds formuleren:

• Let op je woordkeus. Wees zuinig met formele woorden en kies woorden die je in een persoonlijk gesprek ook zou gebruiken.
• Stel de lezer centraal en spreek hem aan. Gebruik je of u en niet het afstandelijke men.
• Gebruik korte zinnen en schrap overbodige woorden.
• Schrijf in de actieve vorm en niet in de lijdende/passieve vorm. Hierdoor gaat je tekst meer leven.
• Gebruik de tegenwoordige tijd.
• Maak gebruik van werkwoorden en vermijd de naamwoordstijl. Werkwoorden geven actie aan een tekst.